رهاورد فکر و قلم علامه طباطبایی(ره) برای علوم انسانی اسلامی، جمع علم و عمل و اخلاق و دیانت بود

ادامه...

علامه طباطبایی با توجه به شناختی که از فلسفه های جدید غربی به دست آورده بود، اول بار آن را در فلسفه اسلامی طرح کرداز این رو ایشان باید مؤسس فلسفه فرهنگ در سنت فلسفی اسلامی-ایرانی شناخته شود. محمدحسین بادامچی دانشجوی دکتری جامعه شناسی فرهنگی در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در یادداشتی با عنوان آیا طرح اعتباریات علامه طباطبایی بی سابقه است؟ نقدی بر کتاب «ادراکات اعتباری علامه طباطبایی و فلسفه فرهنگ» نوشته علی اصغر مصلح نوشته است که در ادامه آمده است؛

ادامه...

نظریه ی اعتباریات علامه، یک نظریه ی ابتکاری در حوزه ی ادراکات عملی است. ایشان با طـرح تبیینی خاص از نحوەی شکل گیری دانش های عملی انسان، تلاش کرده است تا اصول رفتار انسان و جانداران را در تعامل میان واقع زیستی _ روانی آن ها با محیط طبیعی و اجتماعی توضیح دهد. بدین سان زمینه ی خوبی را برای گشودن افق های نظری جدید در حوزه های گوناگون علوم انسانی در دسترس قرار داده است.

ادامه...

درباب سعادت انسان سخن فراوان گفته شده است اما تحلیل علامه طباطبایی از این موضوع، حاوی نکته های بدیع و آموزنده است. آنچه می خوانید گزارش سخنرانی استاد رحیمی، علامه پژوه و استاد حوزه علمیه تهران است که متن المیزان را بستر تلاش خود برای یافتن پاسخ بدین سوال قرار داده است.

ادامه...

علّامه طباطبائی نه دیدگاه تفسیری مثبتان عالم ذر را (به آن صورت که ظاهر برخی روایات دلالت دارند) می پذیرد و نه دیدگاه کسانی را که به بیان تمثیلی آیه قایل اند موافق با آیه می داند. ایشان با توجه به روش تفسیری خود، یعنی روش قرآن به قرآن، در ارائه تفسیر آیه به وجودی جمعی انسان ها در عالم ملکوت کوشید، تا هم از اشکالات دیگر مفسران در امان باشد و هم بر ظاهر آیه تحفظ کند. تأثیر مبنا و مشی فلسفی ایشان در تحلیل و تبیین آیه نمایان است. علّامه تفسیر خود را موافق با ظاهر آیه و همچنین روایات عالم ذر می داند.

ادامه...

ردپای عمیق اندیشه های فلسفۀ مشایی، فلسفۀ اشراقی و حکمت عرفانیِ کسانی چون مولانا (و نه ابن عربی زیرا مرحوم علامه در باب ابن عربی قائل به «توقف» بود) در آثار مرحوم علامه مبیّن و بیانگر آن است که از این دریای بی کران، بهره های بسیار برده بود اما چرا سعی و جهد عظیم خود را در نگارش مکرر آثاری چون اسفار و شواهد و عرشیه نگذاشت و به جای آن سعی نمود قرآن را تفسیر کند و شرح دهد؟

ادامه...

نظریه اعتباریات علامه طباطبایی با وجود آن که هنوز حقش به درستی ادا نشده و مهجور مانده است، یکی از نظریات فوق العاده مهم ایشان محسوب می شود و می تواند نقش کلیدی ای را در شکل گیری تمدن نوین اسلامی بر عهده بگیرد.

ادامه...

عقل از مختصات اندیشه شیعی است. شیعه عقل را در کنار کتاب، سنت، اجماع و عقل از ادله اربعه خود می شمارد؛ اما حد عقل در اندیشه شیعه چیست؟ در عرض کتاب و سنت قرار داد یا در طول آنها؟ وجه استقلالی دارد یا در قاموس شرع حجیت می یابد و نه خارج از آن؟ مهمتر: عقل در اندیشه شیعی مقام کاشفیت دارد یا واضعیت؟

ادامه...

آقای خمینی هم آدمی که دستپاچه بشود، یا خجالت بکشد که حالا او دارد اشتباه می کند، نبود واقعاً. مثل کوه همینطور نشسته بود و گوش می کرد.

ادامه...

آنچه از نقطه نظر بحث این مقاله می توان نتیجه گیری نمود، این است که حکم فطرت به لزوم وجود مقام ولایت در هر جامعه ای بر اساس حفظ مصالح عالیه جامعه مبتنی است، اسلام نیز پا به پای فطرت پیش می رود. نتیجه این دو مقدمه این است که فردی که در تقوای دینی و حسن تدبیر و اطلاع بر اوضاع از همه مقدم است برای این مقام تعیین می شود و در اینکه اولیای حکومت باید زبده ترین و برجسته ترین افراد جامعه بوده باشند کسی تردید به خود راه نمی دهد.

ادامه...